Türkiye, bilim dünyasına önemli katkılar sunmuş, yörük bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen, Prof. Dr. Durmuş Ali Demir gibi değerli bir bilim insanını kaybetti. Onun hayatı, azmin, çalışkanlığın ve tutkunun en güzel örneklerinden biri olarak hafızalara kazındı. Silifke'nin Çaltı Bozkır köyünden çıkarak dünyanın saygın bilim insanları arasına giren Prof. Dr. Durmuş Demir, hem ülkesi hem de dünya için önemli bir kayıp oldu. Peki, bu ilham verici hayat hikayesine ve başarılarına yakından bakalım.
Doğumu ve Çocukluk Yılları
Prof. Dr. Durmuş Ali Demir, 1967 yılında Mersin'in Silifke ilçesine bağlı Çaltı Bozkır Koruklu köyünde doğdu. Dokuz çocuklu bir ailenin sekizinci ferdi olan Demir, yörük kültürünün içinde büyüdü. Babası Ali Osman Bey, annesi Meryem Hanım'dı. Dedesi Durmuş Ali Bey ise Çanakkale kahramanı ve Sarıkamış gazisiydi. İlkokulu köyünde okuyan Demir'in okuma azmi, daha o yaşlarda kendini göstermeye başladı. Babasının ilk başta oğlunu okutma niyeti olmamasına rağmen, küçük Durmuş Ali'nin ısrarlı talepleri sonucunda okuma hayatına adım atabildi.
Eğitim Hayatındaki Başarıları
İlkokuldan sonra ortaokula köyünden 9 kilometre uzakta olan Uzuncaburç'ta başlayan Durmuş Ali Demir, ortaokul ikinci sınıfta Adana'da memur olarak çalışan ağabeyi Ahmet Demir'in yanına gitti. Adana Atatürk Ortaokulu'nda eğitimine devam ederken, fen derslerindeki başarısıyla öğretmenlerinin dikkatini çekti. Öğretmenleri, lise konularını bile rahatlıkla çözebildiğini görünce şaşkınlıklarını gizleyemedi. Bu dönemde, ağabeyinin İncirlik Havaalanı'ndaki işi sayesinde İngilizcesini de geliştirme imkanı buldu. Ortaokulu bitirdikten sonra 1982 yılında Ankara Meteoroloji Teknik Lisesi'ni kazandı ve yatılı olarak burada okudu. Ardından 1986 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Elektrik Elektronik Mühendisliği bölümünü Türkiye çapında ilk yüze girerek kazandı ve İş Bankası tarafından ödüllendirildi.
Akademik Kariyeri ve Başarıları
Durmuş Ali Demir, ODTÜ'de okurken elektrik elektronik mühendisliği eğitiminin yanı sıra fizik alanında da yan dal yaptı. Bu azmi ve çalışma hırsı, akademik kariyerinde de devam etti. 1991 yılında ODTÜ'den elektrik elektronik mühendisliği lisansı ve fizik yan dal derecesi aldı. Aynı üniversitede fizik alanında yüksek lisans ve doktora çalışmalarını 1995 yılında tamamladı. Doktora sonrası çalışmalarını Pennsylvania Üniversitesi, Abdus Salam Uluslararası Teorik Fizik Merkezi (ICTP) ve Minnesota Üniversitesi'nde yaptı. 2003 yılında Türkiye'ye dönerek İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü'nde (İYTE) öğretim üyesi olarak göreve başladı. İYTE'den emekli olduktan sonra İstanbul'a taşınan Demir, 2019'dan itibaren Sabancı Üniversitesi'nde öğretim üyesi olarak görev yapmaktaydı.
Aldığı Ödüller ve Onurlar
Prof. Dr. Durmuş Ali Demir, akademik kariyeri boyunca birçok önemli ödüle layık görüldü. Bu ödüller arasında Alexander von Humboldt Vakfı Friedrich Wilhelm Bessel Araştırma Ödülü, TÜBİTAK Teşvik Ödülü, TÜBA GEBİP Ödülü, Mustafa N. Parlar Araştırma Teşvik Ödülü ve Sedat Simavi Fen Ödülü bulunmaktadır. Ayrıca, alanının önde gelen dergilerinden "Letters in High Energy Physics"in editörlüğünü yapmıştır. 2020 yılında Stanford Üniversitesi tarafından "Dünyanın En Etkili Bilim İnsanları" listesine dahil edilmiştir.
"Durmuş Ali Demir, genç yaşına rağmen fizik alanına büyük katkılar sağlamış, gelecek nesillere ilham veren bir bilim insanıydı. Kaybı, ülkemiz için büyük bir eksikliktir." - Prof. Dr. Erdal İnönü
Çalışma Alanları ve Bilime Katkıları
Prof. Dr. Demir'in araştırma alanları kuramsal parçacık fiziği ve astrofizik üzerine yoğunlaşmıştır. Bu alanlarda yaptığı çalışmalar, dünya bilim camiasında büyük yankı uyandırmıştır. Dünya Bilimler Akademisi (TWAS) üyesi olan Demir, bilimsel çalışmalarına büyük bir tutku ve özveriyle bağlıydı. Onun bilime olan katkıları, gelecek nesillere ilham kaynağı olmaya devam edecektir.
Anısına Yapılan Çalışmalar
Prof. Dr. Durmuş Ali Demir'in vefatı üzerine Sabancı Üniversitesi tarafından bir anma programı düzenlenmiş ve bu programda onun adına bir vakıf kurulacağı ve öğrencilere burs verileceği duyurulmuştur. Ayrıca, dünya çapında önemli fizikçilerin katılacağı uluslararası bir sempozyum düzenleneceği bilgisi de verilmiştir. Bu çalışmalar, onun anısını yaşatmak ve bilimsel mirasını gelecek nesillere aktarmak amacıyla yapılmaktadır.
Vefatı ve Sonrası
Dünya çapında saygınlığı olan ve birçok ödüle layık görülen Prof. Dr. Durmuş Ali Demir, 24 Şubat 2024 tarihinde aramızdan ayrılmıştır. Cenazesi, 25 Şubat 2024 tarihinde İzmir'de toprağa verilmiştir. Onun ani vefatı, bilim dünyasında derin bir üzüntü yaratmıştır. Ailesine, öğrencilerine ve sevenlerine sabır ve başsağlığı dileriz. Prof. Dr. Demir, başarıları ve bilime olan katkılarıyla daima hatırlanacaktır.
