Yastık Altındaki Değişim
QNB Finansbank ekonomistlerinin analizlerine göre, Ocak ayında yastık altı altın stoklarında 1.1 milyar dolarlık bir azalma gözlemlendi. Bu durum, Türkiye ekonomisinde zor zamanlarda sıklıkla gündeme gelen, ancak ekonomiye entegre edilemeyen altın varlıklarında önemli bir dönüşümün işaretçisi olarak değerlendiriliyor.
Altın Stoklarındaki Dalgalanmalar
QNB Finansbank'ın detaylı çalışmaları, Mayıs 2022'den Eylül 2023'e kadar yastık altı altın stoklarının 45 milyar dolar arttığını gösteriyor. Ancak 2023'ün son çeyreğinde bu artış hızı yavaşladı ve Ocak 2024'te ilk kez 1.1 milyar dolarlık bir düşüş yaşandı. Ekonomistler, bu gelişmenin, daha önce yastık altına saklanan altın yatırımlarının, istikrarı hedefleyen politikalar sayesinde finansal sisteme geri dönmeye başladığını gösterdiğini belirtiyor.
Türkiye'deki Altın Rezervleri
QNB Finansbank ekonomistleri Erkin Işık, Deniz Çiçek ve Kaan Özçelikkale'nin raporuna göre, Türkiye'de büyük bir kısmı yastık altında tutulan önemli miktarda altın yatırımı bulunuyor. Resmi veri olmamakla birlikte, dış ticaret ve yerel üretim verileri kullanılarak yapılan tahminlere göre, Türkiye'nin toplam altın stoku Ocak sonu itibarıyla 5.096 ton, yani yaklaşık 333 milyar dolar olarak hesaplandı.
Artış ve Düşüş Döngüsü
1992'den bu yana yapılan hesaplamalara göre, 2007 yılına kadar altın yatırımlarında sürekli bir artış trendi gözlemlendi. Ancak sonrasında, iç piyasada dolarizasyona karşı bir eğilimle birlikte, altın yatırımlarındaki artış durdu. 2017'den itibaren altın ihracatının azalması ve dolarizasyon eğiliminin güçlenmesiyle iç piyasadaki altın stoku tekrar artmaya başladı.
Finansal Sisteme Dönüş
Son 10 yılda, bu yatırımları finans sistemine çekmek için birçok girişimde bulunuldu. TCMB'nin altın karşılığı swap imkanı, Hazine'nin altına endeksli tahvil ve kira sertifikası ihraçları gibi düzenlemeler, bankalardaki değerli maden hesaplarının geçen sene Nisan ayında 527 ton seviyesine ulaşmasını sağladı. Ancak, Ocak 2024 itibarıyla bu bakiye 473 tona düştü.
Aralık 2023'te Türkiye'nin altın ithalatı, bir önceki aya göre düşüş göstererek 16.1 ton oldu. Yıl genelinde ise altın ithalatı 318.978,6 kilograma ulaştı. Gümüş ithalatı da Aralık ayında 122.787,7 kilogram olarak gerçekleşti, bu da önceki aylara göre bir değişim gösteriyor."
