Lösemi, halk arasında kan kanseri olarak bilinen ve kan hücrelerinin anormal şekilde çoğalmasıyla ortaya çıkan bir hastalıktır. Genellikle beyaz kan hücrelerini etkileyen bu durum, vücudun enfeksiyonlarla savaşma yeteneğini ciddi şekilde zayıflatabilir. Lösemi, her yaş grubunu etkileyebilen bir hastalık olup erken teşhis ve tedavi büyük önem taşır.
Lösemi Nedir?
Lösemi, kemik iliğinde başlayan ve genellikle beyaz kan hücrelerini etkileyen bir kanser türüdür. Bu hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalması ve sağlıklı hücrelerin yerini alması, bağışıklık sistemini zayıflatır. Lösemi, akut ve kronik olmak üzere iki ana gruba ayrılır.
Lösemi Türleri Nelerdir?
- Akut Lösemi: Hızla ilerleyen bir türdür. Çocuklarda daha sık görülür.
- Kronik Lösemi: Daha yavaş ilerler ve genellikle ileri yaşlarda ortaya çıkar.
- Lenfositik Lösemi: Lenfosit adı verilen beyaz kan hücrelerini etkiler.
- Miyeloid Lösemi: Diğer kan hücrelerini etkiler.
Lösemi Belirtileri Nelerdir?
Lösemi belirtileri türüne ve ilerleme hızına göre değişiklik gösterebilir. Yaygın belirtiler şunlardır:
- Kansızlık (anemi) ve buna bağlı olarak yorgunluk, soluk cilt.
- Kolay morarma ve kanama (özellikle burun ve diş etlerinde).
- Ateş ve gece terlemeleri.
- Kemik ve eklem ağrıları.
- Lenf düğümlerinde şişlik.
- Enfeksiyonlara yatkınlık.
Lösemi Neden Olur?
Lösemiye tam olarak neyin neden olduğu bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir. Başlıca risk faktörleri şunlardır:
- Radyasyon ve kimyasallara maruz kalma.
- Sigara kullanımı.
- Ailede lösemi öyküsü.
- Genetik sendromlar (örneğin Down sendromu).
Lösemi Tanısı Nasıl Konur?
Lösemi teşhisi genellikle şu testler aracılığıyla konur:
- Kan testleri: Beyaz kan hücrelerinin sayısını ve yapısını değerlendirir.
- Kemik iliği biyopsisi: Kemik iliğinden örnek alınarak kesin tanı konur.
- Genetik testler: Hücrelerdeki genetik değişiklikler incelenir.
Lösemi Tedavi Yöntemleri
Lösemi tedavisi, türüne ve hastalığın evresine göre değişiklik gösterir. Başlıca tedavi yöntemleri:
- Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için ilaçlar kullanılır.
- Radyoterapi: Kanserli hücreleri yok etmek için radyasyon uygulanır.
- Kemik İliği Nakli: Sağlıklı hücrelerin yeniden üretilmesini sağlamak için yapılır.
- Hedefe Yönelik Tedavi: Belirli kanser hücrelerini hedef alan ilaçlar kullanılır.
Lösemi Türlerine Göre Belirtiler
| Lösemi Türü | Belirtiler | İlerleme Hızı |
|---|---|---|
| Akut Lenfositik Lösemi (ALL) | Yorgunluk, enfeksiyon, kanama | Hızlı |
| Akut Miyeloid Lösemi (AML) | Ateş, kemik ağrısı, soluk cilt | Hızlı |
| Kronik Lenfositik Lösemi (CLL) | Kilo kaybı, lenf düğümü şişliği | Yavaş |
| Kronik Miyeloid Lösemi (CML) | Dalak büyümesi, halsizlik | Yavaş |
Lösemiden Korunmak İçin Öneriler
- Sağlıklı Beslenme: Antioksidan bakımından zengin gıdalar tüketin.
- Sigara ve Alkol Kullanımını Bırakın: Toksik maddelere maruziyeti azaltın.
- Radyasyondan Korunun: Özellikle gereksiz tıbbi görüntülemelerden kaçının.
- Düzenli Kontrol: Risk faktörlerine sahipseniz düzenli olarak doktor kontrolüne gidin.
Sıkça Sorulan Sorular
Lösemi bulaşıcı mıdır?
Hayır, lösemi bulaşıcı bir hastalık değildir.
Lösemi tedavi edilebilir mi?
Tedavi edilebilir, özellikle erken teşhis edilen vakalarda başarı oranı yüksektir.
Lösemi tanısı için ne kadar süre gereklidir?
Kan testleri ve biyopsiler birkaç gün içinde sonuçlanabilir.
Lösemi çocuklarda sık görülür mü?
Çocuklarda özellikle akut lenfositik lösemi (ALL) yaygındır.
Lösemi tedavisinde en etkili yöntem nedir?
En etkili yöntem hastalığın türüne ve evresine göre değişir; kemoterapi genellikle ilk tercih edilen yöntemdir.
