Aft, ağız içinde sıkça görülen ve yaşam kalitesini etkileyen küçük, ağrılı yaralardır. Bu yazıda, aftın ne olduğunu, neden oluştuğunu, nasıl tedavi edilebileceğini ve korunma yollarını detaylı şekilde inceleyeceğiz. Ayrıca, sıkça sorulan sorular ve cevaplarına da yer verdik.
Aft Nedir?
Aft, ağız içindeki yumuşak dokularda oluşan beyaz veya sarı renkte, genellikle etrafı kırmızı bir iltihap halkasıyla çevrili yaralardır. Aftlar, konuşma, yemek yeme veya içecek tüketimi sırasında ağrıya neden olabilir. Çoğu aft, kendiliğinden iyileşse de bazı durumlarda tedavi gerekebilir.
Aftın Belirtileri Nelerdir?
- Yuvarlak veya oval şekilli yaralar: Beyaz, sarı veya gri renkte olabilir.
- Ağrı ve hassasiyet: Yemek yerken veya konuşurken ağrı artar.
- Etrafında kızarıklık: Yaraların çevresi genellikle iltihaplı bir halka ile çevrilidir.
- İyileşme süresi: Küçük aftlar genellikle 7-10 gün içinde iyileşir, ancak büyük aftların iyileşmesi haftalar sürebilir.
Aft Neden Olur?
Aftın oluşum nedenleri kesin olarak bilinmemekle birlikte bazı faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir:
Stres ve Yorgunluk
Yoğun stres altında bağışıklık sistemi zayıflayabilir, bu da aft oluşumunu tetikleyebilir.
Beslenme Eksiklikleri
B12 vitamini, demir ve folik asit eksikliği afta yol açabilir.
Ağız Yaralanmaları
Diş fırçası kaynaklı travmalar, yanlışlıkla yanağı ısırma gibi fiziksel yaralanmalar afta neden olabilir.
Gıda Tetikleyicileri
Asidik yiyecekler (portakal, limon) ve baharatlı gıdalar aftın ortaya çıkmasını tetikleyebilir.
Bağışıklık Sistemi Problemleri
Behçet hastalığı veya Crohn hastalığı gibi bağışıklık sistemi ile ilgili hastalıklar aft oluşumuna neden olabilir.
Aft Nasıl Geçer? Tedavi Yöntemleri
Aftların tedavisi, yaraların boyutuna ve şiddetine göre değişiklik gösterebilir.
1. Evde Uygulanabilecek Yöntemler
- Tuzlu su gargarası: Aftın iyileşme sürecini hızlandırabilir.
- Karbonatlı su: Yaraların enfeksiyon kapmasını önler.
- Bal ve Hindistancevizi yağı: Anti-enflamatuar etkisiyle rahatlama sağlar.
2. Eczane Ürünleri
- Aft kremleri ve jelleri: Ağrıyı hafifletir ve yaraların daha hızlı iyileşmesine yardımcı olur.
- Antiseptik ağız gargaraları: Bakteriyel enfeksiyonu önler.
3. Doktor Tedavisi
Kronik veya şiddetli aft durumunda doktorlar steroid içeren ilaçlar reçete edebilir.
Aftlardan Korunma Yolları
- Dengeli beslenin: Vitamin ve mineral eksikliklerini önlemek için çeşitli gıdalar tüketin.
- Ağız hijyenine dikkat edin: Dişlerinizi düzenli olarak fırçalayın ve diş ipi kullanın.
- Stresi azaltın: Meditasyon ve düzenli egzersiz gibi rahatlatıcı aktiviteler yapın.
- Tetikleyici gıdalardan uzak durun: Asidik ve baharatlı yiyecekleri sınırlayın.
Aftın İyileşme Süresi
Aftın boyutu ve tipi iyileşme süresini etkiler.
| Aft Türü | İyileşme Süresi | Özellikleri |
|---|---|---|
| Küçük Aft | 7-10 gün | Genelde müdahale gerektirmez. |
| Büyük Aft | 2-4 hafta | Daha ağrılı ve derin olabilir. |
| Herpetiform Aft | 1-2 hafta | Çoklu ve küçük yaralar halinde görülür. |
Sıkça Sorulan Sorular
Aft bulaşıcı mıdır?
Hayır, aft bulaşıcı değildir.
Aftın kesin nedeni nedir?
Kesin nedeni bilinmemekle birlikte stres, beslenme eksiklikleri ve bağışıklık sistemi sorunları etkili olabilir.
Aft için hangi doktora gidilir?
Aft sorunuyla ilgili olarak dermatolog veya diş hekimine başvurabilirsiniz.
Çocuklarda aft neden olur?
Vitamin eksikliği, travmalar ve stres gibi faktörler çocuklarda aft oluşumuna neden olabilir.
Aftın hızlı geçmesi için ne yapılmalı?
Tuzlu su veya antiseptik gargara kullanmak, ağrıyı hafifletmek ve iyileşmeyi hızlandırmak için etkili olabilir.
