Çok Sayıda Web Sayfası Ortamdan Kayboldu...
Analistler, 2013 ile 2023 yılları arasında mevcut olan toplam web sayfalarının dörtte birine Ekim 2023 itibarıyla artık erişilemediğini belirtiyor. Bu durumun başlıca nedeni, web sitelerinin zamanla köklü değişiklikler geçirmesi veya tamamen silinmesi. Özellikle 2013 yılında mevcut olan web sayfalarının %38'ine artık ulaşılamıyor. Aynı şekilde, 2023'te var olan web sayfalarının %8'ine şu anda erişilemiyor.
Kırık Bağlantılar
Pew Araştırma Merkezi uzmanları, 2023 baharından itibaren hükümet ve haber sitelerinin yanı sıra Wikipedia sayfalarındaki bağlantıları inceledi. Araştırma sonuçları, haber web sayfalarının %23'ünün ve hükümet web sayfalarının %21'inin en az bir bozuk bağlantı içerdiğini gösteriyor. Bu durum, özellikle yerel yönetimlerin web sitelerinde daha yaygın. Vikipedi sayfalarının ise %54'ü artık kullanılmayan bir sayfaya yönlendiren en az bir URL barındırıyor.
Sosyal Ağlarda İçerik Kayıpları var
2023 baharında, sosyal medya platformu X'teki tweetler incelendi. Araştırma, tweetlerin yaklaşık %20'sinin birkaç ay içinde kamuya kapalı hale geldiğini ortaya koydu. Bu kayıpların %60'ı, tweet sahibinin hesabının özel hale gelmesi, askıya alınması veya silinmesi sonucu meydana gelirken, %40'ı tweetin kullanıcı tarafından silinmesinden kaynaklanıyor. Özellikle Türkçe ve Arapça tweetlerin %40'ından fazlasının üç ay içinde kaybolduğu belirtiliyor.
Web Arşivleri ve Kayıp Sayfalar
Araştırmacılar, Common Crawl arşivlerinden 2013'ten bu yana her yıl için sayfalar seçip, bunların mevcut olup olmadığını kontrol etti. Ekim 2023 itibarıyla toplanan web sayfalarının %25'ine erişilemediği tespit edildi. Bu kayıpların %16'sı canlı sitelerdeki tek tek sayfaların erişilemez hale gelmesinden, %9'u ise tüm sitenin varlığını yitirmesinden kaynaklanıyor. 2013'te mevcut olan sayfaların %38'i Ekim 2023 itibarıyla çalışmayı durdurmuştur.
Hükümet ve Haber Sitelerindeki Bağlantılar
Mart-Nisan 2023 döneminde hükümet web sitelerinden 500 bin sayfa analiz edildi. Bu sayfalar 42 milyon bağlantı içeriyordu ve sayfaların %21'i en az bir bozuk bağlantı barındırıyordu. Aynı dönemde haber sitelerinden 500 bin sayfa incelendi ve bu sayfalardaki bağlantıların %5'inin çalışmadığı, sayfaların %23'ünün bozuk bağlantılar içerdiği görüldü.
Wikipedia'daki Bozuk Bağlantılar
İngilizce dilindeki 50 bin Wikipedia sayfası incelendi ve sayfaların %82'sinin en az bir bozuk dış bağlantı içerdiği tespit edildi. Toplamda, incelenen sayfalarda yer alan 1 milyondan fazla bağlantının %11'ine artık erişilemiyor.
Sosyal Ağ Platformu X
Mart-Nisan 2023 döneminde X platformunda 5 milyon tweet incelendi. Haziran 2023'e kadar izlenen bu tweetlerin %18'i artık platformda görüntülenemiyordu. Bu kayıpların çoğunluğu hesapların engellenmesi veya silinmesinden kaynaklanırken, tweetlerin %1'i bir saat içinde, %3'ü bir gün içinde, %10'u bir hafta içinde, %15'i ise bir ay içinde kayboluyor.
İnternetin kısa ömürlü doğası, dijital hafızanın ne kadar kırılgan olduğunu gösteriyor. İçeriklerin silinmesi, değişmesi veya bağlantıların bozulması, web siteleri ve kullanıcılar için ciddi zorluklar oluşturuyor. Bu nedenle, önemli bilgilerin arşivlenmesi ve düzenli olarak güncellenmesi büyük önem taşıyor. Dijital dünya sürekli bir değişim içinde ve bu değişimi anlamak, geleceğe yönelik stratejiler geliştirmemize yardımcı olabilir.
