YENİDOĞANLARDA SARILIK NEDİR?
Yenidoğan bebeklerde sarılık, oldukça sık karşılaşılan bir durumdur. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Şahin Kalkan, bebeklerdeki sarılığın büyük çoğunlukla fizyolojik olduğunu ancak bazı durumlarda tehlikeli hale gelebileceğini belirtti. Sarılık, ciltte ve göz beyazında bilirubin adı verilen bir maddenin birikmesi sonucu sarı bir görünüm oluşturur.
PATOLİJİK VE FİZYOLOJİK SARILIK ARASINDAKİ FARK
Sarılık, fizyolojik (normal) ve patolojik olmak üzere ikiye ayrılır. Fizyolojik sarılık, bebeklerin ilk haftasında ortaya çıkan ve genellikle kendi kendine geçebilen bir durumdur. Ancak patolojik sarılık, tedavi edilmesi gereken, beyin ve sinir sistemi üzerinde ciddi etkiler bırakabilecek bir türdür. Dr. Kalkan, "Eğer tedavi sınırını aşan bilirubin düzeyleri mevcutsa, bu kernikterus adı verilen tehlikeli bir duruma yol açabilir," diyerek uyarıda bulundu.
GECİKEN TEDAVİLERİN SONUÇLARI ÇOK CİDDİ
Dr. Kalkan, özellikle tedavi edilmeyen vakalarda beyin hasarının kaçınılmaz olduğunu ve bu durumun geri dönüşü olmayan sonuçlar doğurabileceğini ifade etti. Bu sorunlar arasında işitme kaybı, hareket bozuklukları, zekâ geriliği ve hatta nöbetler bulunuyor. Tedavi edilmeyen ileri düzey sarılıklar, beyin dokusunda kalıcı hasarlara ve en kötü durumda ölüm ile sonuçlanabilir.
SARILIK BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bebeklerde sarılık belirtileri sadece cilt ve göz beyazı renginde sararma ile sınırlı değildir. Dr. Kalkan, ebeveynlerin dikkat etmesi gereken belirtiler arasında beslenme zorlukları, uyandırma güçlüğü, halsizlik ve koyu renkli idrar gibi semptomların yer aldığını belirtti. Bu belirtiler, ilerleyen süreçlerde daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği için mutlaka bir uzmana başvurulması gerektiği vurgulanmaktadır.
BEBEKLERDE SARILIK TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Bebeklerde sarılık tedavisinde en yaygın kullanılan yöntem fototerapi, yani mavi ışık tedavisidir. Bu ışık, bilirubinin vücuttan daha hızlı atılmasına yardımcı olur. Ancak, altta yatan başka sağlık sorunları varsa, bunların da tedavi edilmesi gerekebilir. İleri seviyedeki vakalarda, IVIG adı verilen kan ürünü tedavisi ya da kan değişimi yapılması zorunlu hale gelebilir.
ANNE SÜTÜ İLE BESLENMENİN ÖNEMİ
Sarılık tedavisinde beslenme büyük önem taşır. Dr. Kalkan, "Bebeklerin yeterli anne sütü alması sarılığın önlenmesinde çok etkilidir" diyerek, anne sütü ile beslenmenin teşvik edilmesi gerektiğini belirtti. Anne sütü, sarılığın daha hızlı geçmesine yardımcı olurken, bebeklerin gelişimini de olumlu etkiler. Eğer anne sütü yeterli değilse, doktor kontrolünde formül mama ile beslenme önerilebilir.
YANLIŞ TEDAVİ YÖNTEMLERİNDEN UZAK DURUN
Ebeveynler bazen güneşe çıkarmak, su vermek veya kulak üzerine çizik atmak gibi yanlış yöntemlere başvurabiliyor. Dr. Kalkan, bu tür uygulamaların hiçbir tedavi edici özelliği olmadığını ve mutlaka uzman kontrolünde tedaviye başlanması gerektiğini belirtti.
Çiftçi Güneş Enerjisiyle Üretim Maliyetini Sıfırladı
Mersin’in Erdemli ilçesine bağlı Dağlı Mahallesi'nde yaşayan 3 çocuk babası Talat Bahçe, güneş enerjisi sayesinde hem evinin hem de bahçesinin enerji maliyetini sıfırladı. Yılda 70 bin TL tasarruf eden Bahçe, devletten aldığı destekle güneş panelleriyle enerji üretimine başladı.
Bahçede Güneş Enerjisiyle Sulama Sistemi
Talat Bahçe, evinin elektriğini güneş panelleriyle üretmeye 10 yıl önce başladı. Ayrıca, bahçesindeki sulama sistemini de güneş enerjisiyle çalışacak şekilde kurdu. Bu sayede mazot tüketiminden kaynaklanan masraflardan kurtuldu ve üretimini artırarak gelirini yükseltti.
Devletin Sıfır Faizli Kredisiyle Yatırım
Devletten aldığı faizsiz krediyle güneş panelleri satın alan Talat Bahçe, suyu çeşmeden akıyormuşçasına bedavaya getirip kullanmaya başladı. Bu sayede üretim maliyetlerini sıfıra indiren Bahçe, artan geliriyle daha fazla üretim yapmaya odaklandı.
Çevre Dostu Enerji Üretimi
Bahçesi için güneş enerjisiyle sulama sistemini kuran Talat Bahçe, aynı zamanda evinde akülü sisteme geçerek kesintisiz elektrik kullanmaya başladı. Bu çevre dostu uygulamalarıyla hem doğaya katkı sağlayan hem de ekonomik olarak kazançlı bir sistem oluşturdu.
Bahçe: "Sistem Arıza Bile Vermiyor"
Talat Bahçe, güneş enerjisiyle elektrik üretimine 10 yıl önce evinde başladıklarını belirtirken su kuyusundaki güneş enerjisi kullanımını ise 4 yıldır sürdürdüğünü ifade etti. Bahçe, "Artık mazot masrafı derdimiz yok. Sistem arıza bile vermiyor. Hem çevremizi koruyoruz hem de ekonomik açıdan daha rahatız" dedi.
