Emeklilik belli bir yaşa gelen ve primlerini yatıran herkesin hayali. Ancak emeklilik de farklı kategorilere ayrılıyor. Memur emeklisi ayrı Bağ-kur emeklisi ayrı ve Malülen emekli ile engelli emekli ayrı olarak değerlendirilmektedir. Ancak emeklilikte malülen emekli ile engelli emeklilik sistemi arasında farklar da merak ediliyor.
Türkiye'de Emeklilik Sistemine Farklı Bir Bakış: Malulen ve Engelli Emeklilik Arasındaki Önemli Farklar
Türkiye'deki emeklilik sistemine dair sıkça karıştırılan iki kavram var: Malulen emeklilik ve engelli emeklilik. Bu iki terim birbirine benzer gibi görünse de, aslında aralarında önemli farklar bulunuyor. Bu yazıda, bu iki emeklilik türünün temel özelliklerini inceliyoruz.
Malulen Emeklilik Nedir?
5510 sayılı Kanunun 25’inci maddesi uyarınca, malulen emeklilik; sigortalı olarak işe başladıktan sonra, çalışma gücünün en az yüzde 60'ını kaybeden kişilere tanınan bir hak. Bu durum, Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından düzenlenen raporlar ve tıbbi belgelerle tespit ediliyor. Malulen emekli olabilmek için en az 10 yıl sigortalı olmak ve 1800 gün prim ödemiş olmak gerekiyor. Eğer kişi başka birinin sürekli bakımına muhtaçsa, bu süre 5 yıl ve 1800 gün olarak belirlenmiş.
Engelli Emeklilik Ne Anlama Geliyor?
Engelli emeklilik, doğuştan ya da işe başlamadan önce herhangi bir nedenle bedensel, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal yeteneklerini kaybeden ve bu nedenle toplumsal yaşama uyum sağlamada güçlük çeken kişilere tanınan bir hak. Engelli emekliliği için gerekli olan en önemli şart, çalışmaya başlamadan önce en az yüzde 40 engellilik oranının olması ve bu durumun bir sağlık kurulu raporu ile belgelenmesi. Engelli bireyler, kanunda öngörülen sigortalılık süresi ve gün sayısını tamamladıklarında, yaşlılık aylığına hak kazanıyorlar.
Bu iki emeklilik türü arasındaki en temel fark, engellilik durumunun ne zaman ortaya çıktığına dayanıyor. Malulen emeklilik, işe başladıktan sonra ortaya çıkan bir engellilik durumunda söz konusu olurken, engelli emeklilik için engellilik durumunun işe başlamadan önce var olması gerekiyor.
Malullük aylığı bağlanması için ise, sigortalının malul olduğunun Kurum Sağlık Kurulu tarafından tespit edilmesi, en az 10 yıl sigortalı olması ve 1800 gün prim ödemiş olması şart. Ayrıca, maluliyet nedeniyle işten ayrılması ve Kuruma yazılı bir dilekçe ile başvurması gerekiyor. Eğer kişi başka birinin sürekli bakımına muhtaçsa, sigortalılık süresi şartı aranmaksızın yalnızca 1800 gün prim ödemiş olması yeterli.
Türkiye'de malulen ve engelli emeklilik, her ne kadar benzer gibi görünse de, aslında farklı koşullar ve şartlar altında değerlendirilmesi gereken iki ayrı kategori. Bu iki emeklilik türünün doğru anlaşılması, sigortalıların haklarını daha iyi kavramalarına ve gerektiğinde bu haklardan yararlanabilmelerine olanak tanıyor. Her iki durumda da, detaylı bilgi ve doğru yönlendirme için Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) resmi kaynaklarından yararlanmak büyük önem taşıyor.
Malulen Emeklilik ile Engelli Emeklilik Konusuyla İlgili Sık Sorulan Sorular
| S.No | Sık Sorulan Sorular | Cevaplar |
|---|---|---|
| 1 | Malulen emeklilik nedir? | Sigortalı olarak işe başladıktan sonra en az %60 çalışma gücü kaybı yaşayanlara tanınan hak. |
| 2 | Engelli emeklilik nedir? | Doğuştan veya işe başlamadan önce en az %40 engellilik oranı olan kişilere tanınan hak. |
| 3 | Malulen emeklilik için gerekli prim günü nedir? | En az 1800 gün prim ödemiş olmak. |
| 4 | Engelli emeklilik için gerekli prim günü nedir? | Kanunda belirlenen sigortalılık süresi ve gün sayısını tamamlamak. |
| 5 | Malulen emeklilik için sigortalılık süresi ne kadar? | En az 10 yıl. |
| 6 | Engelli emeklilikte yaş sınırı var mı? | Hayır, yaş sınırı yoktur. |
| 7 | Malulen emeklilikte sağlık raporu nasıl alınır? | SGK tarafından yetkilendirilen sağlık kuruluşlarından alınır. |
| 8 | Engelli emeklilikte sağlık raporu nereden alınır? | Devlet hastanelerinden SGK'ya sevk olmaksızın alınabilir. |
| 9 | Malulen emeklilikte çalışma gücü kaybı oranı nedir? | En az %60. |
| 10 | Engelli emeklilikte engellilik oranı nedir? | En az %40. |
| 11 | Malulen emeklilik başvurusu nasıl yapılır? | SGK'ya yazılı dilekçe ile başvurulur. |
| 12 | Engelli emeklilik başvurusu için ne gerekir? | Sağlık raporu ve vergi indirim belgesi. |
| 13 | Malulen emeklilikte yaş sınırı var mı? | Hayır, yaş sınırı yoktur. |
| 14 | Engelli emeklilikte sigortalılık süresi ne kadar olmalı? | Kanunda belirlenen süreyi tamamlamak gerekir. |
| 15 | Malulen emeklilikte başkasının bakımına muhtaç olma durumu nasıl etkiler? | 5 yıl sigortalılık ve 1800 gün prim yeterli olur. |
| 16 | Engelli emeklilikte vergi indirimi nasıl alınır? | Sağlık raporu ile vergi dairelerinden alınır. |
| 17 | Malulen emeklilik aylığı ne kadar? | SGK tarafından belirlenen oranlarda ödenir. |
| 18 | Engelli emeklilik aylığı ne kadar? | SGK tarafından belirlenen oranlarda ödenir. |
| 19 |
