Malulen Emeklilik Nedir?
Malulen emeklilik, çalışma hayatında önemli bir yere sahip olan ve çalışanların yaşamlarını güvence altına alan bir emeklilik türüdür. Çalışanların işe başladıktan sonra çalışma kapasitelerinin en az %60 oranında azalması ve belirlenen diğer koşulları sağlamaları durumunda elde edebilecekleri bir emeklilik türü olarak tanımlanır. Çalışma kapasitesindeki bu azalma, genellikle sağlık sorunları, iş kazaları veya meslek hastalıkları nedeniyle meydana gelir. Malulen emeklilik, bu durumda çalışanın yaşadığı mağduriyeti telafi etmek amacıyla devreye girer ve çalışanların emekli maaşı ve diğer sosyal haklardan yararlanmasını sağlar.
Malulen Emeklilik ile Engelli Emeklilik Arasındaki Fark
Malulen emeklilik ile engelli emeklilik arasında belirgin farklar bulunmaktadır. Malulen emeklilikte, çalışanın maluliyet durumu sigortalı olarak çalışmaya başladıktan sonra oluşmalıdır. Buna karşın, engelli emekliliğinde, kişinin işe başlamadan önce engelli olması veya doğuştan engelli olması gerekmektedir. Bu önemli fark, iki emeklilik türünün şartlarını ve başvuru süreçlerini de etkilemektedir.
Malulen Emeklilik Şartları
2024 yılı itibarıyla malulen emekli olabilmek için belirlenen şartlar şu şekildedir:
Sigortalılık Şartı: Sigortalı olarak en az 10 yıl çalışmış olmak ve 1800 gün prim ödemiş olmak gerekmektedir.
Sağlık Şartı: Çalışma gücünün en az %60’ını kaybetmiş olmak ve bu durumun Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yetkilendirilen sağlık kurullarından alınan raporla belgelenmiş olması gerekmektedir.
Sağlık şartı, kişinin bedensel, zihinsel veya ruhsal engellerinden kaynaklanabilir ve bu kayıp, kişinin mesleğini veya başka bir işi yapabilme yeteneğini etkileyecek düzeyde olmalıdır.
Başvuru Süreci Nasıl Olacak?
Malulen emeklilik için başvuru süreci şu adımlardan oluşur:
Başvuru Dilekçesi: Sigortalı, bağlı bulunduğu SGK il müdürlüğüne veya sosyal güvenlik merkezine başvuru dilekçesi ile başvurmalıdır.
Gerekli Belgeler: Sigortalılık durumunu gösteren belgeler ve sağlık kurulu raporu gibi gerekli belgeler hazırlanarak başvuru yapılır.
Değerlendirme ve Karar: SGK, başvuruyu değerlendirir ve talebin kabul veya reddine karar verir. Talep kabul edilirse, sigortalıya malullük aylığı bağlanır.
Malulen Emekli Maaşı
Malulen emekli maaşı, sigortalının ödediği primler ve çalışma süresi gibi unsurlara bağlı olarak hesaplanır. 2024 yılı itibarıyla, malulen emekli maaşlarının alt sınırı 10.000 TL olarak belirlenmiştir. Malulen emekli aylığı, genel emeklilik maaşlarına yapılan zam oranlarına bağlı olarak artış göstermektedir.
1800 Gün Malulen Emeklilik Maaşı
1800 gün prim ödeme süresi ile malulen emeklilik maaşı, sigortalının prim ödeme miktarına göre değişiklik gösterir. Asgari ücretin üzerinde bir gelirden prim ödenmişse, malulen emeklilik maaşı daha yüksek olabilir. En düşük malulen emekli maaşı ise 7.500 TL olarak belirlenmiştir.
3600 Gün Malulen Emeklilik Maaşı
3600 gün prim ödeme şartını yerine getiren sigortalılar, çalışma gücünü en az %60 oranında kaybetmişse malulen emekli olabilirler. 2024 yılı itibarıyla, 3600 gün prim ödemesi ile malulen emekli olan bir kişi, en düşük 10.000 TL emekli maaşı almaktadır.
5000 Gün Malulen Emeklilik Maaşı
5000 gün prim ödeme süresi ile malulen emeklilik maaşı, sigortalının prime esas kazancının %70’i oranında hesaplanır. 2024 yılında, bu kapsamda alınacak maaş yaklaşık olarak 10.000 TL civarındadır. Ancak, prim gün sayısı fazla olduğu için 11.000 TL civarında maaş da alınabilir.
Sağlık Raporuna İtiraz Süreci
Malulen emeklilik başvurusunda, sağlık kurulu raporunda çalışma gücünün en az %60 oranında kaybedildiği tespit edilmezse, sigortalı bu karara itiraz edebilir. İtiraz, SGK’nın kararının tebliğinden itibaren 30 gün içinde yapılmalıdır. İtiraz dilekçesinde, kararın gerekçeleri ve yerinde olmadığına ilişkin açıklamalar yer almalıdır. İtirazın reddi halinde, sigortalı idari yargıda dava açabilir.
Malulen Emeklilikte Kontrol Muayenesi
Malulen emeklilikte, sigortalının maluliyet durumunun devam edip etmediğinin tespiti amacıyla kontrol muayenesi yapılır. Bu muayene, SGK tarafından belirli aralıklarla gerçekleştirilir. Kontrol muayenesinde, maluliyet durumunun devam ettiği tespit edilirse, malulen emeklilik aylığı devam eder. Aksi takdirde, malulen emeklilik aylığı kesilir.
Malulen Emekli Olan Kişilerin Çalışma Durumu
Malulen emeklilik aylığı alan kişilerin, SGK kapsamında veya başka bir ülkenin mevzuatına göre çalışmaya başlamaları durumunda, aylıkları kesilir. Ancak, başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan kişiler, yeniden çalışmaya başlasalar dahi malullük aylığı kesilmez.
Malulen Emekli Olmak İçin Yaş Sınırı Var mı?
Malulen emeklilikte yaş sınırı bulunmamaktadır. Sigortalının çalışma gücünün en az %60’ını kaybetmesi ve belirlenen sigortalılık süresi ile prim ödeme gün sayısına sahip olması yeterlidir. Başkasının sürekli bakımına muhtaç olan kişiler içinse, en az 5 yıl sigortalılık süresi ve en az 900 gün prim ödeme gün sayısı şarttır.
Malulen Emeklilikten Faydalanabilecek Hastalıklar
Malulen emekliliği sağlayan hastalıklar, sigortalının mesleğini yapamayacak derecede çalışma gücünü kaybetmesine neden olan hastalıklardır. Bu hastalıklar iş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalıklar, doğum sonrası ortaya çıkan hastalıklar ve diğer nörolojik, psikiyatrik, endokrin, solunum yolu, kalp ve damar hastalıkları gibi geniş bir yelpazeyi kapsar. Ayrıca kanser ve diğer ağır kronik hastalıklar da malulen emekliliği sağlayabilir.
Malulen Emeklilik Maaşının Kesilme Durumları
Malulen emekli maaşı, sigortalının maluliyetinin ortadan kalkması halinde kesilir. Maluliyetin ortadan kalkması, sigortalının çalışma gücünü %60 oranında kaybetmediğinin sağlık kurulu raporu ile tespit edilmesidir. Ayrıca, sigortalının ölümü, yurtdışına çıkması veya yeniden çalışmaya başlaması gibi durumlar da malulen emekli maaşının kesilmesine neden olabilir.
Başvuru Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Malulen emeklilik başvurusu yaparken, başvuru dilekçesinin ve diğer belgelerin eksiksiz ve doğru bir şekilde hazırlanması büyük önem taşır. Sağlık kurulu raporunda çalışma gücünün en az %60’ını kaybettiğinin tespit edilmesi gereklidir. Başvurunun ardından, sonucu takip etmek ve gerektiğinde itiraz hakkını kullanmak da sigortalının haklarını koruma açısından önemlidir.
Malulen emeklilik, çalışanların çalışma kapasitelerindeki ciddi düşüşleri telafi eden ve sosyal güvenlik haklarını koruyan önemli bir emeklilik türüdür. Çalışanların sağlık sorunları, iş kazaları veya meslek hastalıkları nedeniyle iş gücünde ciddi düşüşler yaşaması durumunda devreye giren bu emeklilik türü, sigortalının yaşamını güvence altına alır. Malulen emeklilik başvuru süreci, sağlık raporu ve prim ödeme gün sayısı gibi belirli şartların sağlanmasını gerektirir. Bu süreçte dikkat edilmesi gereken hususlar, sigortalının haklarını koruma açısından büyük önem taşır.
Malulen Emekli Olan Bir Kişi Ne Kadar Maaş Alır?
Malulen emekli olan bir kişinin alacağı maaş, prim ödeme gün sayısı ve ödenen prim miktarına göre değişiklik gösterir. Genel olarak, 2024 yılı itibarıyla malulen emeklilik maaşlarının alt sınırı 10.000 TL olarak belirlenmiştir. Bu maaş, sigortalının prime esas kazancına ve sigortalılık süresine bağlı olarak artabilir. Örneğin, çalışma hayatı boyunca asgari ücretin üzerinde bir gelirden prim ödemiş olan sigortalılar, daha yüksek bir malulen emeklilik maaşı alabilirler.
%40 Raporla Malulen Emekli Olunur mu?
Malulen emeklilik için sigortalının çalışma gücünün en az %60 oranında kaybetmesi gerekmektedir. Ancak, %40 ile %59 arasında bir engel oranı olan kişiler de belirli şartları sağlamaları durumunda engelli emekliliğinden yararlanabilirler. Bu durumda, %40 raporla malulen emeklilik mümkün değildir, ancak engelli emekliliği için başvuru yapılabilir. Engelli emekliliğinde, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı gibi ek şartlar aranır.
Yeni Yasaya Göre Malulen Emeklilik Şartları Nelerdir?
2024 yılı itibarıyla malulen emeklilik şartları şu şekildedir:
Sigortalılık Süresi: Sigortalının en az 10 yıl sigortalı olarak çalışmış olması gerekmektedir.
Prim Gün Sayısı: En az 1800 gün prim ödenmiş olması şarttır.
Sağlık Durumu: Çalışma gücünün en az %60’ını kaybetmiş olması ve bu durumun Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yetkilendirilen sağlık kurulları tarafından verilen raporla belgelenmiş olması gerekmektedir.
Başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için ise en az 5 yıl sigortalılık süresi ve 900 gün prim ödeme şartı aranır. Bu durumda 10 yıl sigortalılık süresi şartı aranmamaktadır.
1800 Günden Malulen Emekli Olan Ne Kadar Maaş Alır?
1800 gün prim ödeme süresi ile malulen emekli olan bir kişinin alacağı maaş, ödenen primlerin miktarına bağlı olarak değişir. Asgari ücret üzerinden prim ödemesi yapılmışsa, bu kişiler en düşük malulen emeklilik maaşı olan 7.500 TL alırlar. Ancak, sigortalının prime esas kazancı yüksekse, alacağı maaş da buna bağlı olarak artar. 2024 yılı itibarıyla, 1800 gün prim ödeme süresiyle malulen emekli olan kişilerin maaşı, genel olarak 10.000 TL’den başlamaktadır.
2024 Malulen Emeklilik Maaşı Ne Kadar?
2024 yılı için malulen emeklilik maaşlarının alt sınırı 10.000 TL olarak belirlenmiştir. Bu miktar, sigortalının prim ödeme miktarına, prim ödeme süresine ve prime esas kazancına göre değişiklik gösterebilir. Ayrıca, genel emeklilik maaşlarına yapılan zamlar da malulen emeklilik maaşlarına yansıtılır, bu nedenle yıllık artışlar maaşı etkileyebilir.
3600 Malulen Emeklilik Şartları Nelerdir?
3600 gün prim ödeme şartını yerine getiren sigortalılar, çalışma gücünü en az %60 oranında kaybetmişlerse malulen emekli olabilirler. Bu emeklilik türünde yaş şartı aranmaz. 3600 gün malulen emeklilik şartları şu şekildedir:
Sigortalılık Süresi: En az 10 yıl sigortalı olarak çalışmış olmalıdır.
Prim Gün Sayısı: En az 3600 gün prim ödemiş olmalıdır.
Sağlık Durumu: Çalışma gücünün en az %60’ını kaybetmiş olmalı ve bu durum SGK tarafından yetkilendirilen sağlık kurulları tarafından verilen raporla belgelenmiş olmalıdır.
3600 gün prim ödeme süresiyle malulen emekli olan sigortalılar, 2024 yılı itibarıyla en düşük 10.000 TL emekli maaşı almaktadır. Prim ödeme miktarı ve prime esas kazanca göre bu maaş miktarı artabilir.
Malulen emeklilik, çalışanların iş gücündeki ciddi düşüşleri telafi eden ve onların sosyal güvenlik haklarını koruyan önemli bir emeklilik türüdür. 2024 yılı itibarıyla malulen emeklilik şartları, sigortalılık süresi, prim gün sayısı ve sağlık durumu gibi kriterlere dayanır. En düşük malulen emeklilik maaşı 10.000 TL olarak belirlenmiş olup, prim ödeme miktarına göre artış gösterebilir. %40 raporla malulen emeklilik mümkün olmasa da, bu oranla engelli emekliliği için başvuru yapılabilir. Malulen emeklilik başvuruları, SGK tarafından değerlendirildikten sonra sonuçlandırılır ve sigortalıya malullük aylığı bağlanır.
bu içerik güncellenmiştir.
